การวางแผนภาษีสำหรับคู่สมรสไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องตัวเลขหรือหน้าที่ทางกฎหมาย แต่เป็นการวางแผนทางการเงินที่ช่วยให้ครอบครัวสามารถบริหารรายได้ รายจ่าย และสิทธิประโยชน์ทางภาษีได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น สำหรับคู่สมรสที่มีรายได้ทั้งคู่ การเลือกว่าจะ “ยื่นภาษีร่วมกัน” หรือ “แยกกันยื่น” ต้องคิดให้รอบด้าน เพราะอาจส่งผลต่อจำนวนภาษีที่ต้องจ่าย และสิทธิในการใช้ค่าลดหย่อนต่าง ๆ ได้ เช่น ค่าลดหย่อนคู่สมรส ค่าลดหย่อนบุตร หรือแม้แต่ประกันสะสมทรัพย์เพื่อลดหย่อนภาษี แต ่ไม่ว่าคุณจะยื่นภาษีร่วมกัน หรือ แยกกันยื่น ทั้งสองแบบก็มีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป ลองมาเช็กรายละเอียดกันหน่อยว่าการยื่นภาษีแบบไหนที่เหมาะกับคู่ของคุณที่สุด
ตามกฎหมายภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา คู่สมรสที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นคู่ชายหญิงหรือ LGBTQ+ สามารถเลือกได้ว่าจะยื่นภาษีแบบใด ซึ่งสามารถเลือกได้ 2 วิธีหลัก ๆ ดังนี้
เป็นการยื่นภาษีแบบร่วมกับคู่สมรส ซึ่งทั้งสองคนมีรายได้ทั้งคู่ โดยจะเป็นการนำรายได้ของคู่แต่งงานมารวมกันเป็นก้อนเดียว แล้วให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเพียงคนเดียว โดยทางสรรพากรจะนำเอารายได้และค่าลดหย่อนต ่าง ๆ ของคู่สมรสมารวมกันและทำการคิดภาษี
การยื่นภาษีแบบแยก เป็นวิธีที่สามีภรรยาต่างฝ่ายต่างยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของตนเอง ไม่นำมารวมกัน ซึ่งรายได้และรายการลดหย่อนจะแยกออกจากกันโดยสิ้นเชิง ซึ่งจะเหมาะสำหรับคู่สามีภรรยาที่มีรายได้ใกล้เคียงกัน หรือมีรายการลดหย่อนแยกกันอย่างชัดเจน
| ยื่นภาษีแบบร่วมกัน | ยื่นภาษีแบบแยกยื่น | |
|---|---|---|
| ข้อดี | สามารถใช้สิทธิลดหย่อนภาษีของคู่สมรสได้มากขึ้น โดยเฉพาะคู่ที่มีรายได้แตกต่างกันอย่างชัดเจน | คำนวณภาษีแยกตามอัตราก้าวหน้า จะจ่ายภาษีน้อยกว่า หากรายได้ใกล้เคียงกัน |
| ข้อเสีย | ทำให้รายได้รวมสูงขึ้น | หากฝ่ายหนึ่งมีรายได้น้อย หรือมีสิทธิลดหย่อนมาก อาจจะทำให้เสียภาษีมากกว่า |
| เหมาะกับใคร | ฝ่ายหนึ่งมีรายได้สูง อีกฝ่ายมีรายได้น้อยหรือไม่มีรายได้เลย | สามีและภรรยามีรายได้ใกล้เคียงกัน |
ก่อนที่จะตัดสินใจว่าจ ะยื่นภาษีร่วมกับคู่สมรสดีหรือไม่ ควรรู้ข้อกำหนดดังต่อไปนี้ก่อน เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจ
● ต้องเป็นคู่สมรสที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายเท่านั้น หากว่าจัดงานแต่งแต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส หรืออยู่ด้วยกันเฉย ๆ จะไม่สามารถยื่นภาษีแบบร่วมได้
● ต้องมีรายได้ทั้งคู่ หากคนใดคนหนึ่งไม่มีรายได้ ให้ผู้มีรายได้ยื่นภาษีเพียงคนเดียว
● เลือกยื่นแบบใดแบบหนึ่งเท่านั้นในแต่ละปี ไม่สามารถเปลี่ยนกลางทางได้ แต่ปีต่อไปสามารถเลือกใหม่ได้
● หากมีบุตร สามารถรวมค่าลดหย่อนบุตรในการยื่นแบบร่วม
ในกรณีที่ต้องการยื่นภาษีร่วมกับคู่สมรส แนะนำให้เตรียมเอกสารให้พร้อม เพื่อให้การยื่นภาษีเป็นไปด้วยความราบรื่นและได้รับเงินคืนรวดเร็วยิ่งขึ้น โดยมีเอกสารที่ต้องเตรียมและแนบไฟล์เพิ่มไปในตอนที่เลือกแบบ ดังต่อไปนี้
● สำเนาทะเบียนสมรส
● หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย (50 ทวิ) ของทั้งสามีและภรรยา
● เอกสารหลักฐานค่าลดหย่อนต่าง ๆ เช่น ใบเสร็จเบี้ยประกันชีวิต ใบเสร็จเบี้ยประกันสุขภาพ หนังสือรับรองการลงทุน RMF/Thai ESG/Thai ESGX ใบเสร็จค่าเลี้ยงดูบุตร เอกสารเงินบริจาค ใบลดหย่อนดอกเบี้ยบ้าน
สำหรับการยื่นแบบภาษีของกรมสรรพากร สามารถทำได้ผ่านเว็บไซต์ได้แบบง่าย ๆ ไม่ยุ่งยาก ดังนี้
1. ลงทะเบียนเข้าใช้งานเว็บไซต์สรรพากร www.rd.go.th เลือกยื่นแบบทุกประเภท
2. เลือก “ยื่นแบบภาษีออนไลน์” เลือกแบ บ ภ.ง.ด. 90 หรือ 91
3. ระบุว่า “มีคู่สมรส” และเลือกว่าจะยื่นแบบ “ร่วม” หรือ “แยก”
4. กรอกข้อมูลรายได้ / รายการลดหย่อน / คำนวณภาษี
5. แนบไฟล์หลักฐานลดหย่อน (ถ้ามี) และทำการยืนยันการยื่นแบบ
ในกรณียื่นแบบร่วมกับคู่สมรส ควรให้ฝ่ายที่มีรายได้มากกว่าเป็นผู้ยื่น เพื่อเพิ่มโอกาสในการหักลดหย่อนได้มากขึ้น โดยสามารถดูคู่มือการยื่นแบบ ภ.ง.ด.90/91 ได้ที่เว็บไซต์ของกรมสรรพากร
หนึ่งในวิธีวางแผนภาษีที่คู่สมรสไม่ควรมองข้าม คือ การทำประกันสะสมทรัพย์ที่ใช้ลดหย่อนภาษีได้สูงสุดถึง 100,000 บาท/คน/ปี หากทั้งสามีและภรรยาทำประกันสะสมทรัพย์ไว้ ก็สามารถนำมาลดหย่อ นได้รวมกันสูงสุดถึง 200,000 บาท/ปี ขอแนะนำแผนประกัน PRUeasy saver 10/4 จากพรูเด็นเชียล ประกันชีวิต นอกจากได้ลดหย่อนภาษี ยังได้ออมเงินอย่างคุ้มค่า การันตีผลประโยชน์รวมตลอดสัญญา 440%* ซื้อประกันออนไลน์ได้เลย
✅ ชำระเบี้ย 4 ปี คุ้มครอง 10 ปี
✅ เบี้ยเริ่มต้นหลักพัน
✅ มีเงินคืนระหว่างสัญญา
✅ ลดหย่อนภาษีได้ตามกฎหมาย
สนใจประกันสะสมทรัพย์ออนไลน์ จากพรูเด็นเชียล ประกันชีวิต คลิกเลย
หมายเหตุ
● ความคุ้มครองขึ้นกับแผนประกันภัยที่เลือก
● เงื่อนไขความคุ้มครองเป็นไปตามที่กรมธรรม์กำหนด
● ผู้ซื้อควรทำความเข้าใจรายละเอียดความคุ้มครอง และเงื่อนไขก่อนตัดสินใจทำประกันภัยทุกครั้ง
ข้อมูลอ้างอิง
● เรื่องควรรู้ ก่อนยื่นภาษีประจำปี