เมื่อพูดถึง “มรดก” หลายคนอาจนึกถึงทรัพย์สิน บ้าน ที่ดิน หรือเงินฝากที่ส่งต่อให้ลูกหลาน แต่สิ่งที่หลายคนมักมองข้ามคือ “ภาษีมรดก” ที่ผู้รับมรดกอาจต้องรับภาระหากไม่มีการวางแผนไว้ล่วงหน้าอย่างเหมาะสม แม้มรดกจะเป็นสิ่งที่เราตั้งใจส่งต่อให้กับคนรุ่นหลัง แต่หากไม่มีความรู้เรื่องภาษีที่เกี่ยวข้อง ก็อาจกลายเป็นภาระที่ไม่ได้ตั้งใจ และทำให้ผู้รับมรดกไม่ได้รับผลประโยชน์เต็มเม็ดเต็มหน่วยอย่างที่ควร
ภาษีมรดก (Inheritance Tax) คือ ภาษีที่จัดเก็บจาก “ผู้รับมรดก” ไม่ใช่ผู้ที่เสียชีวิต ซึ่งจะต้องเสียภาษีจากทรัพย์สินที่ได้รับ หากมูลค่ามรดกที่ได้รับเกินกว่าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด โดยเริ่มมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี 2559 ตาม พ.ร.บ. ภาษีการรับมรดก พ.ศ. 2558
ทรัพย์สินที่ต้องเสียมรดกจะเป็นส่วนที่เกิน 100 ล้านบาทหลังหักหนี้สินแล้ว
● บุคคลธรรมดาที่เป็นทายาทหรือบุพการี เสียภาษีในอัตรา 5%
● บุคคลธรรมดาที่เป็นบุคคลทั่วไป ไม่ใช่สายเลือดเดียวกัน เสียในอัตรา 10%
● นิติบุคคล เสียภาษีในอัตรา 10%
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1600 “มรดก” คือ ทรัพย์สินทุกชนิดของผู้เสียชีวิต ตลอดทั้งสิทธิ หน้าที่ และความรับผิด ต่าง ๆ เว้นแต่ตามกฎหมายหรือว่าโดยสภาพแล้ว เป็นการเฉพาะตัวของผู้เสียชีวิตโดยแท้ และหากผู้รับมรดกได้รับมรดกสุทธิมาในคราวเดียวหรือหลายคราว มูลค่าเกินกว่า 100 ล้านบาท มีหน้าที่ต้องเสียภาษีตามที่กฎหมายกำหนด โดยมีทรัพย์สินที่เข้าข่ายเสียภาษีมรดก ดังต่อไปนี้
● อสังหาริมทรัพย์ เช่น บ้าน คอนโดมิเนียม ที่ดิน อาคาร
● หลักทรัพย์ เช่น หุ้น พันธบัตร กองทุนรวม
● เงินสดหรือเงินฝากธนาคาร
● ยานพาหนะที่มีหลักฐานทางทะเบียน
● ทรัพย์สินทางการเงินที่กำหนดเพิ่มขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกา
ในกรณีที่ทรัพย์สินนั้นไม่ใช่เงินทอง อย่างเช่น บ้าน อาคาร จะมีการนำมาตีมูลค่าเป็นตัวเงินก่อน หากว่ารวมแล้วเกิน 100 ล้านบาท ก็ต้องเสียภาษีมรดกเช่นเดียวกัน
หากหลีกเลี่ยงไม่เสียภาษีมรดกหรือยื่นข้อมูลเท็จ ถือเป็นความผิดทางอาญา มีโทษจำคุก ไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท
ในทางกฎหมายแล้ว จะมีเงื่อนไขหรือมรดกบางอย่างที่ไม่จำเป็นต้องเสียภาษีมรดกหรือไม่นับว่าเป็นมรดก
● ทรัพย์สินที่มีมูลค่าไม่เกิน 100 ล้านบาท ไม่ต้องเสียภาษีมรดก
● บุคคลผู้ที่ได้รับมรดกที่เจ้ามรดกแสดงเจตนา หรือเห็นได้ว่ามีความประสงค์ให้ใช้มรดกนั้นเพื่อประโยชน์ในกิจการศาสนา กิจการศึกษา หรือกิจการสาธารณประโยชน์
● หน่วยงานของรัฐ และนิติบุคคล ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อกิจการศาสนา กิจการศึกษา หรือกิจการสาธารณประโยชน์
● บุคคล หรือองค์การระหว่างประเทศ ตามข้อผูกพันที่ประเทศไทยมีต่อองค์การสหประชาชาติ หรือตามกฎหมายระหว่างประเทศ หรือตามสัญญา หรือตามหลักถ้อยทีถ้อยปฏิบัติต่อกันกับนานาประเทศ
● เงินจากประกันชีวิตที่ร ะบุชื่อผู้รับผลประโยชน์แบบเปลี่ยนแปลงได้ ในทางกฎหมายนับเป็นรายได้แทนมรดก
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่า เงินประกันชีวิตไม่ใช่ทรัพย์สินของผู้เสียชีวิตที่มีอยู่ก่อนเสียชีวิต สิ่งนี้ในทางกฎหมายจึงไม่นับเป็นมรดก และไม่นำมาคำนวณกับมรดกสุทธิ ทำให้ไม่ต้องเสียภาษีมรดก และไม่ถือเป็นเงินได้พึงประเมินตามกฎหมายไทยของผู้ได้รับผลประโยชน์ แต่ไม่ได้รับสิทธิการลดหย่อนภาษี
สำหรับผู้ที่ต้องการสร้างความมั่นคงให้แก่ลูกหลาน พร้อมกับป้องกันความขัดแย้งในการแบ่งทรัพย์สิน มีเทคน ิคการวางแผนมรดกและจัดการภาษีอย่างชาญฉลาดดังต่อไปนี้
ในกรณีที่มีสินทรัพย์ให้ทายาทเกิน 100 ล้านบาทขึ้นไป แนะนำให้ส่งมอบทรัพย์สินบางอย่างให้ล่วงหน้า เช่น โอนบ้าน ที่ดิน ให้บุตรหลานก่อนเสียชีวิต อาจมีภาษีการให้แทน แต่โดยรวมมูลค่าน้อยกว่า ซึ่งบางคนวางแผนการจ่ายภาษีโดยการส่งมอบทรัพย์สินไม่เกินขั้นต่ำของการเสียภาษีในแต่ละปีจนครบ และเหลือเงินหรือทรัพย์สินที่ไม่เกิน 100 ล้านบาท เพื่อส่งมอบให้หลังเสียชีวิต
หลายคนที่มีมรดกมากกว่า 100 ล้านบาท จะใช้วิธีการซื้อประกันชีวิต เพื่อเป็นการส่งต่อทรัพย์สินที่ไม่เข้าข่ายภาษีมรดก ทั้งยังจัดการง่าย ไม่จำเป็นต้องยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งแต่งตั้ งผู้จัดการมรดก ทายาทที่ระบุเอาไว้ในกรมธรรม์สามารถได้รับเงินสินไหมได้เลย
ในกรณีที่มีทรัพย์สินที่เป็นที่ดิน บ้าน หรือสิ่งของ หากไม่อยากให้ลูกหลานต้องแบ่งทรัพย์สินในภายหลัง แนะนำให้ขายเป็นเงินก้อน แล้วนำไปลงทุนในประกันชีวิตหรือกองทุนที่สามารถระบุผู้รับผลประโยชน์ได้โดยตรง
การเขียนพินัยกรรมที่ระบุชื่อผู้รับมรดกและสัดส่วนที่ชัดเจน จะช่วยลดความขัดแย้งในครอบครัวและช่วยลดปัญหาการแย่งสิทธิ์หรือฟ้องร้องในครอบครัว และสามารถแนบเงื่อนไข เช่น การแบ่งทรัพย์ตามช่วงอายุ หรือเป้าหมายการใช้เงินได้ด้วย
วางแผนมรดกในรูปแบบประกันอย่างรอบคอบตั้งแต่วันนี้ จะช่วยให้คนที่คุณรักได้รับสิ่งที่คุณตั้งใจมอบให้โดยไม่ต้องเผชิญกับภาระทางภาษีที่ไม่คาดคิด หากคุณกำลังมองหาวิธีส่งต่อทรัพย์สินโดยปลอดภาษีมรดก และมั่นใจได้ว่าเงินจะถึงมือผู้รับแน่นอน ขอแนะนำ PRU-Legacy Saver จากพรูเด็นเชียล ประกันชีวิต แผนประกันสะสมทรัพย์ที่ออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์การวางแผนมรดกโดยเฉพาะ
✅ ส่งต่อความมั่งคั่งโดยไม่ติดภาษีมรดก
✅ มั่นใจได้ว่าเงินจะถึงมือผู้รับผลประโยชน์โดยตรง
✅ มีความยืดหยุ่นในการเลือกวงเงินและผู้รับประโยชน์
✅ สมัครง่าย
สนใจประกันชีวิตสำหรับส่งมอบเป็นมรดกจากพรูเด็นเชียล ประกันชีวิต คลิกเลย
ข้อมูลอ้างอิง
1. วางแผนภาษีมรดกอย่างไร... อุ่นใจทั้งครอบครัว